W 2022 r. zmieniła się sytuacja geopolityczna na świecie, czego konsekwencją są poważne zmiany w gospodarce globalnej i krajowej. Polscy przedsiębiorcy stanęli przed koniecznością poszukiwania nowych partnerów gospodarczych i rynków zbytu.
Dlatego warto zwrócić uwagę na kraje Ameryki Łacińskiej i Karaibów. Ta część świata stwarza duże możliwości polskim eksporterom i inwestorom ponieważ jest to rynek liczący łącznie około 650 mln mieszkańców.
Kraje w tym regionie są otwarte na współpracę z zagranicą, a dynamicznie rozwijające się gałęzie gospodarki oparte są o wysokie technologie i produkty innowacyjne. Współpraca między tymi państwami, a UE jest w dużej części oparta o umowy o wolnym handlu.
Wiele z państw tego regionu posiada szereg umów o wolnym handlu w ramach porozumień regionalnych. Często kraje te mają podpisane umowy o wolnym handlu z USA i Kanadą. Dlatego inwestowanie w tym regionie pozwala łatwiej i taniej wejść na duże rynki północnoamerykańskie.
Polskie firmy nadal nie wykorzystują w pełni potencjału, jaki oferują rynki latynoamerykańskie i karaibskie, co wynika przede wszystkim z obaw dotyczących otoczenia regulacyjnego i słabej znajomości specyfiki państw tego regionu.
Dlatego poziom wzajemnej współpracy jest zdecydowanie zbyt niski w stosunku do potencjału obu stron i w znacznej mierze oparty o produkty podstawowe.
Sukcesy polskich firm w Ameryce Łacińskiej
Wiele firm już teraz osiągnęło duży sukces w tym regionie. Dobrymi przykładami współpracy gospodarczej może być:
- eksport polskiej żywności do ważnej sieci dystrybucyjnej w Kolumbii;
- sprzedaż urządzeń specjalistycznych do chilijskiej firmy górniczej;
- wyposażenie kolei i metra w São Paulo i Rio de Janeiro (Brazylia) w polskie urządzenia sterujące;
- budowa olbrzymiego kompleksu hotelowo-biurowo-rezydencjalno-rekreacyjnego w Brazylii;
- współpraca sektorów kosmicznych Polski i Argentyny;
- duży wzrost eksportu akumulatorów litowo-jonowych do Meksyku;
- druk walut/bicie monet dla niektórych państw latynoamerykańskich przez polską firmę.
Polskie firmy notują zatem sukcesy, ale może być ich znacznie więcej. Dlatego warto poznać te rynki i zaangażować się we współpracę gospodarczą w tym regionie.
Podczas Forum Biznesu PAIH w październiku 2022 r. można było zaobserwować spore zainteresowanie polskich przedsiębiorców rynkami latynoamerykańskimi. To daje nadzieje, że nawiązane kontakty spowodują wzrost zainteresowania tym regionem i przełożą się na wymierny wzrost współpracy.
Istnieją możliwości poszerzenia współpracy gospodarczej Polski z państwami tego regionu. Przede wszystkim największe szanse ma współpraca w zakresie zielonej gospodarki (w tym sektora wodorowego), sektora fintech, automatyzacji i robotyzacji, rozwoju technik informacyjno – komunikacyjnych, handlu elektronicznego, transformacji cyfrowej, inteligentnej i czystej mobilności, zdrowia, cyberbezpieczeństwa, smart-cities czy lotnictwa bezzałogowego (drony). Pandemia mocno dotknęła państwa latynoamerykańskie. Jednym ze sposobów poprawy sytuacji gospodarczej było ogłoszenie szeregu dużych programów infrastrukturalnych. Prowadzone w wielu państwach procesy prywatyzacyjne obejmują wiele gałęzi gospodarki. Często organizowane są także webinaria zachęcające zagranicznych inwestorów do udziału w tych procesach. W zdecydowanej większości państw prawa i obowiązki inwestorów zagranicznych są takie same jak inwestorów miejscowych. Restrykcje dotyczące dziedzin zarezerwowanych tylko dla inwestorów miejscowych są rzadkie i dotyczą praktycznie tylko sektorów strategicznych.
Podsumowanie współpracy w 2022 roku
W 2022 r. Ministerstwo Rozwoju i Technologii wraz z instytucjami partnerskimi kontynuowało cykl webinariów. „Ameryka Łacińska: Vamos a.…”. Polska Agencji Inwestycji i Handlu również zrealizowała wiele działań w zakresie współpracy polskich firm na rynkach tego regionu. Były to m.in. webinaria dotyczące rynku brazylijskiego w sektorze wodorowym i kosmicznym w Meksyku, rolnym w Kolumbii czy handlu elektronicznego (e-commerce) w Brazylii, Chile, Kolumbii i Meksyku. Ponadto wspólnie z Ministerstwem Klimatu i Środowiska zorganizowana została misja laureatów programu GreenEvo (zielone technologie) do Meksyku. Misja cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem meksykańskich firm. PAIH uczestniczył także w wybranych targach na terenie Ameryki Łacińskiej.
Wiele instytucji przejawia duże zainteresowanie pogłębieniem współpracy gospodarczej z Ameryką Łacińską. Ważne jest to, że są to firmy z branży innowacyjnych technologii. Dobrymi przykładami może być podpisanie porozumienia o współpracy pomiędzy Polską Agencją Kosmiczną i jej argentyńskim odpowiednikiem CONAE. Dwie polskie firmy tego sektora podpisały kontrakty handlowe z partnerami argentyńskimi. Polsko – Portugalska Izba Gospodarcza zorganizowała 2 misje handlowe do Brazylii. Zostały też rozpoczęte działania zmierzające do szerszego uwzględnienia w działaniach PAIH (w tym także programach Brand i Polskie Mosty Technologiczne) państw latynoamerykańskich. W 2022 r . Polska podpisała umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania z Brazylią (czekamy na jej ratyfikację). Została także udzielona zgoda przez polski rząd na rozpoczęcie negocjacji takiej umowy z Argentyną. Otwarte zostało Zagraniczne Biuro Handlowe PAIH w São Paulo w Brazylii oraz rozpoczęto działania zmierzające do rozwoju współpracy Polski z państwami Sojusz Pacyfiku (Chile, Kolumbia, Meksyk i Peru) poprzez wspólne projekty realizowane przez wyspecjalizowane instytucje administracji publicznej i otoczenia biznesu.
Prowadzone są też prace w zakresie utworzenia wspólnych komisji z Brazylią i Meksykiem ukierunkowane na eliminację barier oraz prace dotyczące podpisania umowy o współpracy gospodarczej z Dominikaną. Planowane jest również podpisanie porozumienia z tym krajem o współpracy w zakresie geologii i górnictwa.
Plany na 2023 r.
W 2023 r. będziemy kontynuować i rozwijać działania na rzecz rozwoju współpracy Polski z regionem Ameryki Łacińskiej i Karaibów.
Planowana jest organizacja cyklu seminariów tematycznych poświęconych konkretnym sektorom gospodarczym w poszczególnych państwach. Krajowa Izba Gospodarcza sygnalizuje chęć organizacji szeregu misji gospodarczych do wybranych państw Ameryki Łacińskiej i Karaibów. PAIH planuje wiele wydarzeń związanych z tym regionem, począwszy od webinariów, a skończywszy na organizacji stoisk na ważniejszych targach.
Polsko-Portugalska Izba Gospodarcza już zaplanowała organizację dwóch wielosektorowych misji do Brazylii. Pierwsza odbędzie się w kwietniu 2023 r.
Warto bliżej zainteresować się regionem Ameryki Łacińskiej i Karaibów. To perspektywiczny i nadal nie odkryty rynek.
Autor: Dariusz Latoszek
główny specjalista
Wydział Dwustronnej Współpracy Gospodarczej II
Departament Handlu i Współpracy Międzynarodowej.
Ministerstwo Rozwoju i Technologii